Designer Dialogues: Maartje & Merel

Maartje & Merel, hoe hebben jullie elkaar gevonden?

Maartje: We zaten samen op de Design Academy. Ik had een grote tuin waar we projecten samenstelden en borrelnootjes aten. We werkten nog niet samen, maar op een gegeven moment begonnen we gedeelde frustraties te krijgen over het onderwijsprogramma, de do's en don'ts.

Merel: Dus zijn we een jaar gestopt, en hebben we ons samen ingeschreven als ontwerpstudio ... vanaf toen vonden we dat we in business waren, ook al hadden we geen duidelijk idee van wat dat inhield. Dat is het jaar dat onze samenwerking begon.

Maartje: We markeerden ons afstuderen door een champagnefles te breken op een kunstwerk in Amsterdam: DO SOMETHING in hele grote letters. Dat moest ons teken worden, en daar houden we ons nog steeds aan. Het is beter iets te doen dan niets! Er is theorie en er is de echte wereld: in de echte wereld gaat het nooit zoals je zou willen; het is wat het is, dus pas je je aan. Het pakt altijd anders uit, vaak ten goede, zoals toen we de Underground Bar maakten. 

Nicky: Kun je daar wat over vertellen, hoe kom je samen op zo'n idee?

Maartje: Toen we merkten dat Eindhoven een underground scene miste, wilden we de stad een underground bar geven - door letterlijk een bar onder de grond uit te graven. 

Merel: En daar stonden we dan, aan de rand van een enorm gat. Eerst hebben we een bar gemaakt, toen kwamen we erachter dat het best moeilijk is voor mensen om een bar te vinden die onder de grond zit. Dus begonnen we video's te maken van mensen die aan het graven waren, en gebruikten die om de weg naar de bar te promoten. Maartje is meer degene die zegt: Laten we beginnen en zien waar we eindigen. Ik ben meer een onderzoeker en planner. Zonder Maartje zou ik meer aarzelen om iets te doen.

Maartje: We hadden de vergunning nog niet, maar het idee was er. De rest zoeken we gaandeweg wel uit.

Merel: Wat ik erg waardeer aan onze samenwerking is Maartje's radicale eerlijkheid. Ze kan het niet verbergen als ze ergens niet enthousiast over is. Mensen in mijn omgeving zijn gewoon verbaasd over alles wat creatief is. Mijn moeder vindt alles geweldig. Het is dus belangrijk om iemand te hebben die dezelfde smaak heeft, die het snapt, iemand die echt kritisch is en die zich ook uitspreekt.

Maartje: Merel is bijvoorbeeld een goede onderzoeker, en ik ben dat absoluut niet.

Merel: Ik doe ook altijd onze belastingaangifte.

Nicky: Het klinkt wel alsof de beste ideeën in het huidige moment ontstaan. Heb je die tijdsdruk eigenlijk ook nodig?

Maartje: Ja, die hebben we wel. En als er meer tijd is, begin je gewoon later. Als er geen deadline is, gaat het niet gebeuren. Op een gegeven moment is er echt een harde push nodig.

Merel: Soms is 15, 30 minuten bij elkaar zitten al genoeg om het eruit te krijgen. We dragen allebei bij aan de ideeën: we hebben een soort supersnel mechanisme waardoor we constant op elkaar kunnen reageren en het idee kunnen verbeteren terwijl het heen en weer gaat. Het is iets wat we getraind hebben.

Omdat we nu fulltime bezig zijn naast het runnen van ons bedrijf, moeten we ons proces kort houden. Dat is het voorstel waar je voor tekent als je met ons samenwerkt. Maar we gaan er echt helemaal voor.

Nicky: In hoeverre is de klant nog betrokken bij jullie creatieve proces?

Maartje: Bij KesselsKramer hebben we een antibrainstormcultuur, dat is vrij ongebruikelijk voor een commercieel communicatiebureau.

Merel: We hebben dan wel een hekel aan brainstormen, maar we hebben onszelf toch getraind in het zorgen dat anderen de stappen die wij zetten en onze manier van denken kunnen volgen.

Nicky: Toch is de ontwikkeling de laatste jaren steeds meer richting co-creatie gegaan. Om de klant onderdeel te maken van je creatieve proces.

Maartje: Het is ontzettend belangrijk dat je samen dingen bespreekt, dat iemand je de ingrediënten geeft om mee aan de slag te gaan. Dus je reageert op elkaar, maar je sluit niet iedereen een dag op in een kamer om met het beste idee naar buiten te komen. 

Merel: We zijn eigenlijk een beetje anti-brainstorm, anti-co-creatie. Als dat betekent dat iedereen zijn eigen stukje erin probeert te proppen, krijg je een heel onhandige puzzel. Het kan heel leuk zijn als onderdeel van het proces, maar als je van sterke, heldere ideeën houdt, zoals wij, loop je het risico dat je ze overal verspreid ziet.

Maartje: Het maakt eigenlijk niet uit wie wat gemaakt heeft. We proberen een verhaal te vertellen en het gaat om de impact. Iemand moet ontroerd worden, iemand moet zijn gedrag veranderen, iemand moet iets zien wat hij voorheen niet begreep: dat is veel belangrijker.

Nicky: Het klinkt ook alsof jullie nooit een saai moment hebben.

Maartje: Wij zijn extreem allergisch voor verveling. We zijn anti-verveling. Merel is nu een paper aan het schrijven, gortdroog, en ze krijgt nog steeds feedback dat wetenschap geen plek is voor humor.

Merel: Ik probeer nooit opzettelijk grappig te zijn. Ik zie mezelf helemaal niet als een komiek. Ik vind het wel leuk als ik dingen duidelijk en begrijpelijk kan vertellen binnen deze nogal wollige wetenschappelijke context.

Maartje: Dat is toch anti-vervelend?

Merel: Nee, ik wil niet dat iemand lacht maar...

Maartje: ... je wilt wel dat mensen het binnen 5 minuten snappen. Ze moeten niet de hele tijd lachen, maar ze moeten nieuwsgierig zijn. Zodat je ze niet kwijtraakt.

Nicky: Dat lijkt me een sterk contrast: de reclamewereld die heel snel en scherp is versus de wetenschap die langzaam gaat en tijd nodig heeft.

Merel: Ze zijn heel verschillend en lijken tegelijkertijd heel erg op elkaar. Ze zijn allebei bezig met het oplossen van problemen. Er komt een methode bij kijken, er zijn specifieke stappen, er is behoefte aan duidelijkheid. Maar de cultuur eromheen is heel anders.

Maartje: Ik ben de maatstaf van die duidelijkheid geworden. Merel probeert alles zo begrijpelijk mogelijk op te schrijven en laat het dan aan mij lezen.

Nicky: En wat als we na 20 jaar terug zouden kijken?

Merel: Voor mij is het heel belangrijk om met iets bezig te zijn dat groter is dan mezelf.

Maartje: We doen dit misschien niet bewust, maar we hopen wel tijdloze projecten te creëren. De reclamewereld is erg vluchtig, maar wij proberen zeker niet trendy te zijn. Trendy zijn is leuk voor een jaar, maar dan ga je denken: dit is van vorig jaar, of van 5 jaar geleden. Als een project een sterk, helder idee bevat, wordt het tijdloos. In dat geval wordt het idee voortgestuwd door het ontwerp en hopelijk is het over tien jaar nog steeds geldig.

Merel: Na zoveel jaar samenwerking vragen we ons zeker af wat we later zouden willen dat onze bijdrage was geweest. Wat zou onze inspanningen waard zijn? Het zou zonde zijn als we terugkijken en zien dat er niets veranderd is, dus kiezen we ook zaken die voor ons belangrijk zijn. We zeggen ook vaker 'nee' tegen projecten, en daar ben ik trots op.

Maartje: Je gaat meer verantwoordelijkheid voelen voor een project dat een belangrijk thema heeft. Het gevoel is het sterkst als ons hart erin zit. Het klimaat wordt naar de kloten geholpen, dat moet anders. Als dat de focus is van een project dan moet het wel echt goed zijn, anders verpest je de kans om mensen mee te krijgen.

Nicky: Het is makkelijk om terug te kijken en verhalen te vertellen, maar is het ook mogelijk om vooruit te kijken, om een koers uit te zetten? Want als je dat doet, ben je niet meer in het heden.

Merel: Als je heel ver vooruit kijkt, kun je niet meer beslissen, dan wordt het te groot en ga je overdenken. Maar dan is Maartje er om gewoon aan de slag te gaan. Om iets te doen.

Maartje: ,,Net als met de Underground Bar, we beginnen een gat te graven en we zien wel wanneer het tijd is om te stoppen. Maartje is ook een doener en ik kijk ook vooruit, maar misschien ben ik wat meer in het nu, energie vinden in de situatie, in plaats van in een ver punt aan de horizon.

Nicky: In het heden en tijdloos tegelijk.

Maartje: (lachend) We zijn een goed team, toch?